Şirketinizi satma kararı aldığınız anda önünüzde iki seçenek vardır. Bunlardan ilki, firmanızı güçlü tarafları ve barındırdığı fırsatlarla, fakat aynı zamanda zayıf yönleriyle birlikte mevcut durumunu göz önünde bulundurarak satmaktır. Bu durumda, satış fiyatının beklediğiniz gibi olmamasına hazırlıklı olmalısınız. Diğer seçenek ise şirketinizin zayıf noktalarını ortadan kaldırmak için zaman ve çaba harcamaktır. Böylece işletmeniz potansiyel alıcılar için daha cazip hale gelecek ve firmanıza biçtiğiniz fiyat teklifini alma şansınız yükselecektir.
ŞİRKET SATIŞINA NASIL HAZIRLANILIR?
1) Satıştan önce yapılması gerekenler listesinin hazırlanması
Listede, şirketinizdeki tüm sorunlu alanların saptanmasını sağlayan bütün aktiviteler ve bu sorunlu yerlerin nasıl geliştirileceğine dair bir eylem planının olmasına dikkat edin.
2) Tüm gerekli belge ve dokümanların hazırlanması
Potansiyel bir alıcının, şirketiniz hakkında her türlü bilgiye ihtiyacı olabilir. Bu dokümanlar son 3-5 yıl içinde düzenlenmiş finansal tabloların yanında, şirketin SWOT analizi, organizasyon çizelgeleri, varlık listesi, önemli kontratlar, ödenecek ve alacakların yapısı, pazarlama planı, varsa önümüzdeki yılların projeksiyonu, sertifikalar vb. bilgileri de içermelidir. Bir kısmı zaten mevcut olan bu belgelerin sorunsuz bir satış süreci sağlamak adına işlemden önce hazırlanmış olması önemlidir.
3) Şirketinizin satış sürecini yönetecek ekibin seçilmesi
Şirket satışı, sahibi tarafından gerçekleştirilmemesi gereken faaliyetlerden biridir. Sürecin tüm aşamalarında şirket sahibinin diğer kişilerle işbirliği yapması gerekir. Bu işlem Teaser (Kimliksiz Yatırımcı Özeti), CBR-Confidential Business Report (Gizli Şirket Raporu), Financial Statements (Finansal Tablolar), anlaşma belgelerinin ve diğer dokümanların hazırlanmasıyla başlar.
Şirket sahibi; bu işlemleri kendi başına mı düzenleyeceğine yoksa dışarıdan bir danışmanla mı çalışacağına karar vermelidir. Dışarıdan bir danışmanla çalışmak için şu nedenleri sıralayabiliriz:
- Danışman ekibi satış pazarlığını yürütürken şirket sahibi günlük işlerine odaklanabilir.
- Danışmanlar satışla ilgili tüm belgeleri hazırlar ve sorunsuz bir işlem süreci için çalışırlar.
- Çoğu işletme sahibi satış süreciyle ilk kez karşılaşıyorken, danışman ekibi bu konuda oldukça deneyimlidir ve herhangi bir sorun çıktığı anda çözebilir.
- Danışman kiralayan şirket sahipleri çoğunlukla daha iyi bir satış fiyatı elde ederler.
- Danışmanlar satış sürecinin nasıl gizli tutulacağı konusunda tecrübelidirler.
- Danışman ekibi, satıcı ve alıcı arasında “tampon” görevi görür.
4) Şirket değerlemesinin yapılması
Birçok şirket satış süreci, satıcı tarafının fiyat beklentisi gerçekçi olmadığı için başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
Bir işletme sahibi olarak, şirketin uluslararası standartlara uygun şirket değerini bilmeniz gerekmektedir. Şirket değeri, şirketin ideal satış fiyatıdır. Bu değerin ciddi bir şekilde hesaplanması ve yorumlanması önemlidir. Şirket satışı bu fiyattan gerçekleşmeyebilir, ama siz şirketiniz için nasıl pazarlık yapacağınıza karar verebilirsiniz.
5) Gizli Şirket Raporunun (CBR) hazırlanması
“Gizli Şirket Raporu”, potansiyel yatırımcıların şirketin yapısını anlamalarına ve şirket değerlerini ölçmelerine yardımcı olur. İşletmenizin tüm olumlu yönlerini anlaşılır şekilde ifade etmeniz gerekecektir. Bunu yaparken, verilen bilgilerin doğruluğu ve şirketin zayıf yanlarının gizlenmemesi oldukça önemlidir. Sağlanan bilgilerin doğru olmaması, sonraki aşamalarda anlaşmanın başarısızlıkla sonlanmasına neden olabilir.
Gizli Şirket Raporu’nun yanı sıra, bir Blind Presentation (Teaser/Kimliksiz Yatırımcı Özeti) hazırlanmalıdır. Bu Teaser’da satılacak şirket hakkında, işletmenin ismini açıklamadan kabataslak bilgiler yer alır. Potansiyel alıcılara bir fırsat olarak sunmak için kullanılır. Şirketle ilgilenen yatırımcılarla daha sonra Gizlilik Anlaşması (NDA) imzalanır ve Gizli Şirket Raporu verilir.
Bir şirketi satışa hazırlamak, birkaç haftada tamamlanabilirken, aylarca da sürebilir. Tüm bu işlemler profesyonelce ve doğru zamanda yapıldığında sonuç, sorunsuz bir işlem süreci ve mümkün olan en yüksek satış fiyatı olacaktır.
